Wyrokiem z dnia 12 czerwca 2023 roku Sąd Okręgowy w Poznaniu (SSO Katarzyna Jelewska-Sterczała) w sprawie o sygn. akt I C 2654/21 ustalił, że umowa kredytu na cele mieszkaniowe „Ekstralokum” z 2008 r. zawarta pomiędzy Powodami a Kredyt Bankiem Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie, którego następcą prawnym jest Pozwany - Santander Bank Polska Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie - jest nieważna oraz zasądził od Pozwanego na rzecz Powodów całą kwotę dochodzoną pozwem wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wskazanego w pozwie do dnia rozprawy, na której Powodowie zostali przesłuchani, za równoczesnym zaoferowaniem przez Powodów na rzecz Pozwanego kwoty wypłaconego Powodom kapitału albo zabezpieczeniem roszczenia o jej zwrot, a także obciążył Pozwanego kosztami procesu w całości.

W uzasadnieniu wyroku Sąd wskazał, że „przedmiotowa Umowa kredytu nie spełnia wymogów z art. 69 Prawa bankowego w brzmieniu obowiązującym w dacie zawierania umowy. Umowa nie zawiera istotnego, koniecznego elementu jakim jest wskazanie zasad określenia sposobu ustalenia salda kredytu w walucie indeksacji, co jest niezbędne dla ustalenia zobowiązania kredytobiorców – czyli zasad korzystania i zwrotu wykorzystanego kredytu. W tym stanie rzeczy przedmiotową Umowę kredytu zawartą między powodami a pozwanym należy uznać za nieważną z uwagi na jej sprzeczność z wymogami prawa (art. 58 § 1 k.c.).”

Sąd nie odniósł się do innych przesłanek nieważności umowy kredytowej wskazanych w pozwie, a mianowicie do sprzeczności umowy z zasadami współżycia społecznego i naturą stosunku gospodarczego.

Natomiast Sąd wywiódł nieważność umowy kredytowej również z faktu, że zawiera ona niedozwolone postanowienia umowne w zakresie ryzyka kursowego i spreadu walutowego.

Zgodnie ze stanowiskiem strony powodowej Sąd nie znalazł podstaw do uwzględnienia podniesionego przez Pozwanego zarzutu potrącenia, którego zasadność jest uzależniona od uprzedniego wezwania Kredytobiorców o zwrot kapitału i który nie mógł być skutecznie złożony skoro sam bank zaprzecza istnieniu wierzytelności, którą przedstawia do potrącenia.

Sąd uwzględnił zarzut zatrzymania, wyrażając pogląd, że umowa kredytu bankowego jest umową wzajemną, a ewentualny zarzut zatrzymania należy uznać za dopuszczalny również, jeżeli dotyczy on wierzytelności niepostawionej uprzednio w stan wymagalności. Sąd nie odniósł się przy tym do podnoszonej przez stronę powodową wadliwości sformułowania tego zarzutu i braku złożenia definitywnego oświadczenia materialnoprawnego o skorzystaniu przez bank z prawa zatrzymania. Sąd podzielił jednak zarzuty strony powodowej, że zgłoszenie zarzutu nie stronie, a jej pełnomocnikowi procesowemu (który nie był uprawniony do odbioru oświadczeń materialnoprawnych) nie było skuteczne. W ocenie Sądu dopiero złożenie tego oświadczenia i zarzutu na rozprawie, na której obecni byli Powodowie okazało się prawidłowe. Sąd stwierdził również, że „skuteczne powołanie się na prawo zatrzymania pociąga za sobą ustanie po stronie zgłaszającego ten zarzut dłużnika opóźnienia w zapłacie dochodzonego przez wierzyciela świadczenia wzajemnego, co uchyla m.in. obowiązek uiszczania odsetek ustawowych za opóźnienie na podstawie art. 481 k.c. (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 7 stycznia 2005 r. w sprawie IV CK 204/04, LEX nr 277849 oraz z dnia 6 lutego 2015 r. w sprawie II CSK 359/14, LEX nr 1653744, a także: T. Wiśniewski, op. cit, str. 280 – 287).”, a co za tym idzie oddalił powództwo co do odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia następnego po dniu, w którym odbyła się rozprawa. Z takim rozstrzygnięciem strona powodowa się nie zgadza, albowiem brak było podstaw do uwzględnienia zarzutu zatrzymania, a w konsekwencji ograniczenia żądania odsetkowego Powodów, co nie zmienia faktu, że wyrok co do zasady odpowiada prawu i jest bardzo korzystny dla Kredytobiorców 

Wyrok nie jest prawomocny.

Sprawę prowadzi r. pr. Blanka Kowalczyk